O-1 Vizesi
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi Nedir?
O-1 vizesi, sanat, bilim, eğitim, iş dünyası, spor ve medya gibi alanlarda olağanüstü yetenek veya başarıya sahip bireylerin Amerika Birleşik Devletleri’nde geçici olarak çalışma ve yaşama hakkı elde etmelerini sağlayan özel bir vize türüdür. Bu vize hem bireysel başarıyı hem de alanında ulusal veya uluslararası düzeyde tanınırlığı belgeleyebilen adaylara yöneliktir.
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi Türleri
O-1 Vizesi Olağanüstü Yetenek Vizeleri
O-1 Vizesi, olağanüstü yeteneklere veya profesyonel başarılara sahip bireyler için tasarlanmıştır. İki ana alt kategoriye ayrılır:
- O-1A Vizesi: Bilim insanları, akademisyenler, girişimciler, sporcular, CEO’lar ve iş dünyasında olağanüstü başarı göstermiş kişiler içindir.
- O-1B Vizesi: Sanat alanında olağanüstü yeteneklere sahip veya televizyon, sinema veya film endüstrisinde önemli başarılara imza atmış kişiler içindir. Sanatçılar, sinema ve televizyon sektöründe kritik başarıya ulaşmış profesyoneller bu kişiler arasında sayılabilir.
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesinin Avantajları
- 3 yıla kadar geçerli ilk vize süresi ve sayısız defa uzatma imkânı (her seferinde 1 yıl)
- H-1B gibi yıllık kota veya kura sistemine tabi olmaması
- Birden fazla işverenle çalışma veya kendi şirketini kurma imkânı
- EB-1A gibi green card’a geçişte avantaj sağlayan “çift amaçlı” statü
- Eş ve çocuklar için O-3 vizesi ile ABD’ye birlikte gelebilme olanağı
O-1 Vizesi Başvuru Kriterleri
O-1A Vizesi İçin Alt Kategoriler;
İş Dünyası ve Girişimcilik
Olağanüstü yetenek sahibi girişimciler ve iş dünyası profesyonelleri için aşağıdaki başarı göstergeleri, O-1A vizesi başvurusunda güçlü kanıtlar olarak kabul edilir:
- Başarılı iş girişimleri: Önemli yatırım turlarıyla fonlanan start-up’lar, yüksek gelir elde eden projeler, hızlı büyüme gösteren şirketler, başarılı halka arz (IPO) süreçleri veya büyük şirketler tarafından satın alınma gibi ticari başarılar.
- İş dünyasında tanınırlık: Girişimcilik veya liderlik alanında alınan ödüller; “30 Yaş Altı 30” listesi, “En Başarılı Girişimciler” gibi prestijli sıralamalarda yer alma.
- Seçkin üyelikler: Girişimcilere özel, yalnızca davetle katılım sağlanan profesyonel organizasyonlara üyelik.
- Yayınlar ve medya görünürlüğü: Özgün iş stratejilerini veya yenilikçi yaklaşımları konu alan yayınlanmış makaleler, röportajlar veya medya haberleri.
- Konferans ve etkinlik davetleri: Sektörde uzman olarak tanınan kişilere yönelik, önde gelen endüstri konferanslarında konuşmacı olarak yer alma.
- Liderlik pozisyonları: Tanınmış şirketlerde CEO, CTO gibi kritik yönetim rollerinde görev alma.
İpucu: Girişimcilerin Kendi Kendine Başvurusu: O-1 vizesi kapsamında bireyin kendine sponsor olması teknik olarak mümkün değildir. Ancak, başvuru sahibinin kurduğu ABD merkezli bir şirket, uygun şekilde yapılandırıldığında sponsorluk rolünü üstlenebilir. Bu süreç karmaşık olsa da doğru belgelerle desteklendiğinde başarılı bir başvuru yapılabilir. Başvurunun temel dayanağı, başvuru sahibinin alanında olağanüstü yetenek ve başarıya sahip olduğunu güçlü kanıtlarla ortaya koymasıdır. Ayrıca, bu yeteneklerin kullanılacağı somut iş faaliyetleri veya onaylanmış etkinliklerin varlığı da belgelenmelidir.
Bilim, Eğitim ve Spor
Bilim
- Prestijli Ödüller: Nobel Ödülü, Fields Madalyası veya diğer küresel veya ulusal çapta tanınan ödüller gibi bilimsel mükemmellik için verilen prestijli ödüllerle tanınmak.
- Çığır Açan Yayınlar: Önde gelen, hakemli bilimsel dergilerde yayınlanan etkili araştırmaların yazarı olmak.
- Etkili Katkılar: Alanın ilerlemesinde ölçülebilir bir etkiye sahip olan önemli katkılar sergilemek.
- Orijinal Patentler: Orijinal bilimsel yenilikler veya icatlar için patent sahibi olmak.
- Konuşmacı Olarak Davetler: Tanınmış konferanslarda veya sempozyumlarda seçkin bir uzman olarak araştırmalarını sunmak üzere davetler.
- Özel Üyelikler: Kabul için olağanüstü başarılar gerektiren seçkin bilimsel kuruluşlara veya akademilere üyelik.
Eğitim
- Olağanüstü Öğretim Yeteneği: Sürekli olarak yüksek öğrenci değerlendirmeleri, öğretim ödülleri veya yenilikçi öğretim yöntemleri ile kanıtlanmış üstün öğretim becerileri.
- Etkili Araştırma Katkıları: Yayınlar, araştırma hibeleri veya alıntılarla desteklenen eğitim araştırmalarına dikkate değer katkılar.
- Ulusal veya Uluslararası Tanınma: Ödüller veya medya kapsamı gibi ulusal veya uluslararası düzeyde öğretim veya araştırma alanındaki mükemmellik için tanınma.
- Prestijli Eğitim Kuruluşlarına Üyelik: Kabul için olağanüstü başarılar gerektiren tanınmış eğitim kuruluşlarına üyelik.
- Konferanslarda Konuşma Davetleri: Önemli eğitim konferanslarında veya etkinliklerinde tanınmış bir uzman olarak sunum yapma davetleri.
Spor
- En Üst Düzey Yarışma Başarısı: Olimpiyat madalyaları kazanmak, Dünya Şampiyonası’nda dereceye girmek veya dünya rekoru kırmak gibi en üst düzey yarışmalarda elde edilen başarılar.
- Uluslararası Tanınma: “Yılın Sporcusu” seçilmek veya spor onur listesine girilmek gibi, spor alanında uluslararası düzeyde tanınan prestijli ödüller veya onurlar almak.
- Önemli Katkılar: Antrenman teknikleri veya ekipmanlarındaki yenilikler dahil olmak üzere atletizm alanında belgelenmiş etki.
- Elit Atletizm Organizasyonlarına Üyelik: Üyelik için olağanüstü performans gerektiren seçkin atletizm organizasyonlarına veya takımlarına üye olmak.
- Liderlik Rolleri: Son derece başarılı bir takım veya organizasyon için takım kaptanı veya koç gibi önemli liderlik pozisyonlarında görev yapmak.
O-1B Vizesi İçin Alt Kategoriler;
Sanat, Sinema ve Televizyon Alanları
Sanat Alanı
- Uluslararası veya ulusal düzeyde önemli ödüller kazanmış olmak.
- Saygın ve tanınmış organizasyonlarda veya etkinliklerde başrol ya da önemli görevlerde yer almak.
- Eserler hakkında sanat eleştirmenleri veya uzmanlar tarafından yayımlanmış olumlu yorumlara sahip olmak.
- Sanat alanında ticari başarı elde etmiş olmak (örneğin satış, izlenme, katılım oranları).
- Alanda çalışan diğer kişilere kıyasla yüksek bir gelir elde etmek.
Sinema ve Televizyon
- Oscar, Emmy gibi büyük ödülleri kazanmış ya da bu ödüllere aday gösterilmiş olmak.
- Saygın yapımlarda başrol veya önemli roller üstlenmiş olmak.
- Kişinin çalışmalarıyla bağlantılı olarak ticari başarıya ulaşıldığını gösteren kanıtlar sunmak.
- Eleştirmenler, uzmanlar ya da sektörün önde gelen isimleri tarafından başarılarının belgelenmiş olması.
İpucu: Yukarıda yer alan kriterler size tam olarak uymuyorsa benzer başarı ve tanınma seviyelerini gösteren kanıtlarla başvuru yapılabilmektedir
O-1 Vizesi Başvuru Süreci Aşamaları
- Uygunluk Analizi: Adayın kriterleri karşıladığının belirlenmesi
- İşveren veya Temsilci: ABD’deki bir işveren veya ajansın sponsorluğu
- Belgelerin Hazırlanması: I-129 formu, destek mektupları, başarı belgeleri, iş sözleşmesi
- USCIS Başvurusu: Statü değişikliği veya konsolosluk işlemleri yoluyla dilekçe sunulması
- Premium İşlem Opsiyonu: 15 gün içinde sonuç almak için ek ücretle hızlandırılmış işlem
- Vize Görüşmesi: ABD dışından başvuranlar için konsoloslukta mülakat
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi İşlem Süresi 2025
2025 yılında O-1 vizesine başvurmayı planlıyorsanız, I-129 dilekçenizin işlem süresi başvurduğunuz merkeze göre değişebilir. Örnek vermek gerekirse; California Service Center üzerinden başvuru yapıldığında, işlemler yaklaşık 2,5 ay sürmekteyken; Vermont Service Center’ın şu anki ortalama işlem süresi yaklaşık 5 haftadır. Bu süreler sabit değildir ve her ay değişebilir. Hizmet merkezlerinin iş yüküne veya diğer etkenlere bağlı olarak süreler uzayıp kısalabilir. Eğer acil bir durumdaysanız, Premium Processing (Form I-907) seçeneği yani hızlandırma seçeneğini değerlendirebilirsiniz. Ek bir ücret karşılığında, USCIS başvurunuza 15 gün içinde yanıt verir. Bu seçenek, zaman sıkıntısı yaşayanlar için oldukça faydalı olabilir.
Geçerlilik ve Uzatma
O-1 vizesi ilk etapta 3 yıla kadar verilir. Faaliyet süresine göre belirlenir ve sınırsız şekilde 1’er yıllık uzatmalarla yenilenebilir. Uzatma için I-129 formu, I-94 kaydı ve gerekçeli açıklama sunulmalıdır.
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi Nasıl Alınır?
Bu vizeye doğrudan bireysel olarak başvurmak mümkün değildir; mutlaka bir ABD merkezli işveren, ajans ya da ABD’de faaliyet gösteren bir ajans aracılığıyla yabancı bir işveren başvuru yapmalıdır.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler ve Adımlar
- Form I-129 (Petition for a Nonimmigrant Worker): Çalışmaya başlanacak tarihten en az 45 gün önce ve en fazla 6 ay öncesinde USCIS’e gönderilmelidir.
- Tavsiye Mektubu (Advisory Opinion)
- İlgili meslek dalındaki bir uzman birliğinden, sendikadan veya yönetim kurulundan alınmalıdır.
- Tanınmış bir uzman tarafından da yazılabilir.
- Mektup kurumun antetli kâğıdına yazılmış ve mümkünse ıslak imzalı/orijinal damgalı olmalıdır. Aksi durumda USCIS ek belge talep edebilir.
- Meslek alanında böyle bir kuruluş yoksa veya mektup daha önce alınmışsa bu şart kaldırılabilir.
- İş Sözleşmesi veya Anlaşma Özeti
- Planlanan Faaliyetlerin Açıklaması ve Takvim
- Olağanüstü Yetenek Kanıtı
- Büyük çaplı bir ödül veya adaylık sunulabilir.
- Ya da aşağıda belirtilen kanıtlardan en az üç tanesi gereklidir:
O-1A (bilim, eğitim, iş dünyası, spor) için örnek kanıtlar:
- Üyeliği yalnızca yüksek başarıya sahip kişilere açık olan dernek veya kuruluşlara üyelik
- Ulusal ya da uluslararası ödül veya unvanlar
- Prestijli kurumlarda üst düzey görevler
- Alana özgün katkılar
- Akademik ya da mesleki yayınlarda yer alan çalışmalar
- Yüksek maaş veya gelir kanıtı
- Kişi hakkında yayımlanmış makaleler (yazar, tarih, başlık bilgileriyle)
- Diğer kişilerin çalışmalarını değerlendiren jürilerde görev almak
O-1B (sanat, sinema, televizyon) için örnek kanıtlar:
- Tanınmış uzmanlardan alınan referans yazıları
- Önemli prodüksiyonlarda başrol, kritik görev ya da öne çıkan pozisyonlarda yer alma kanıtları
- Gişe hasılatı, reytingler, ödüller gibi ticari/eleştirel başarı göstergeleri
- Ulusal veya uluslararası tanınırlığı belgeleyen inceleme ve yorumlar
- Yüksek ücret karşılığı çalışıldığını gösteren belgeler
- Seçkin yapımlarda yer alındığını kanıtlayan afiş, basın bülteni, sözleşme, eleştiri yazısı vb.
İpucu: Eğer gerekli kriterlerden biri karşılanamıyorsa, “karşılaştırılabilir kanıtlar” sunulabilir. Bu durumda eksik kriterin neden karşılanamadığı ve sunulan kanıtın neden eşdeğer olduğu ayrıntılı biçimde açıklanmalıdır.
I-129 Onayı Sonrası Vize Durumu
Form I-129 onaylandığında, başvuru sahibi belirtilen süre (en fazla 3 yıl) boyunca O-1 statüsü kazanır ve ayrıca vize için yeniden başvuru yapması gerekmez. Ancak O-2 vizesi başvuru sahiplerinin, onay sonrası ayrıca vize başvurusu yapmaları zorunludur.
Ret Durumunda Meydana Gelenler
USCIS başvuruyu reddederse, yazılı olarak gerekçeleri açıklar. Bu bildirimde:
- İtiraz (Administrative Appeals Office aracılığıyla)
- Yeniden değerlendirme talebi (Motion to Reopen)
gibi seçeneklerin nasıl kullanılabileceği belirtilir.
ABD İçinde Vize Süresini Uzatma
Başvuru sahibi ABD’de kalış süresini uzatmak isterse, işveren ya da ajans yeni bir I-129 formu sunmalıdır. Bu başvuruda:
- I-94 giriş/çıkış kaydı
- Uzatma gerekçesini açıklayan beyan
- İlk başvuruda belirtilen etkinlik/projenin açıklaması
- Uzatma ihtiyacını detaylandıran bilgiler
bulunmalıdır.
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesinin İptal Edilebileceği Durumlar
USCIS aşağıdaki durumlarda O-1 olağanüstü yetenek vizesini iptal edebilir:
- İşverenin artık faaliyet göstermemesi
- İşverenin dilekçeyi geri çekmesi
- Çalışanın işi bırakması veya işten çıkarılması
- Yanlış ya da sahte bilgi verilmesi
- Başvuruda belirtilen şartlara uyulmaması
- İlgili yasa veya düzenlemelerin ihlali
- Onayın hatalı verilmiş olması
Bu gibi durumlarda genellikle “İptal Niyeti Bildirimi” (NOIR) gönderilir ve işverene yanıt vermesi için süre tanınır.
Aile Üyelerinin Durumu
O-1 vize sahiplerinin eşi ve 21 yaş altındaki bekar çocukları O-3 vizesiyle ABD’ye gelebilir. Bu kişiler eğitim alabilir ancak çalışma izni alamazlar. ABD içindeyken statü değişikliği için I-539 formu doldurulması gerekir.
O-1 Olağanüstü Yetenek Vizesi ve Yeşil Kart İlişkisi
O-1 vizesi doğrudan kalıcı oturum hakkı vermez; ancak EB-1A gibi göçmen vize kategorilerine geçişte avantaj sağlar. “Çifte niyet” özelliği sayesinde, O-1 statüsündeyken yeşil kart başvurusu yapılabilir.
O-1 vizesi, olağanüstü yeteneklerini ABD’de sergilemek isteyenler için güçlü bir fırsattır. Uzun vadede kalıcı oturum hedefleyenler için de etkili bir başlangıç adımı olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
ABD'de sadece bir işveren için tam zamanlı olarak çalışıyorsanız, büyük olasılıkla bir W-2 çalışanı olursunuz. Öte yandan, bir model, aktör veya başka tür bir sanatçıysanız, büyük olasılıkla sizi temsil eden profesyonel bir ajansla çalışıyorsunuzdur ve W-2 çalışanı olmanız gerekmeyebilir.
Şu anda ABD'de O-1A veya O-1B statüsünde bulunuyor ve işvereninizi değiştirmek istiyorsanız bunun yapabilmesi mümkündür. Ancak yeni işvereninizin USCIS'e yeni bir O-1 dilekçesi sunması gerekecektir. USCIS'e yeni bir dilekçe vermeden ve USCIS bu dilekçeyi onaylamadan farklı bir işveren için çalışmaya başlayamazsınız.
Vize sahibi, yalnızca vizenin veriliş amacı olan etkinlik veya aktiviteleri yapabilir. Yani ekstra gelir sağlayacak UBER, Amazon paket dağıtımı, kasiyerlik vb. işleri yapabilmek mümkün değildir.
O-1 vizesi sahipleri, vize süreleri boyunca Amerika Birleşik Devletleri içinde ve dışında seyahat etme esnekliğine sahiptir. Bu, özellikle Amerika’da işlerini sürdürürken farklı ülkelerdeki meslektaşlarıyla veya kuruluşlarla iş birliği yapması için avantajlıdır.
O-1 vizesi için herhangi bir lise, lisans, yüksek lisans gibi bir eğitim şartı veya dil şartı yoktur. Olağanüstü yeteneğin olduğu alandaki kriterlerin karşılanması ve buna dair somut kanıtlar sunulması yeterlidir.
Birçok vize türünde belirli bir sınırlama varken O-1 vizelerinde kota uygulaması bulunmaz. Ancak başvurular titizlikle incelendiği için başvurunuzu mümkün olan en mükemmel şekilde yapmanız gereklidir. Bu da vizenizin kabul oranını arttırmanızı yardımcı olur.